Fast GRASS - παραγωγή έτοιμου φυσικού χλοοτάπητα

Ο έτοιμος φυσικός χλοοτάπητας (στα αγγλικά turfgrass ή sod) προέρχεται όταν αφαιρέσουμε - εξάγουμε το χλοοτάπητα (γρασίδι) από την έκταση στην οποία αυτός καλλιεργείται μαζί με το μικρό εκείνο στρώμα του εδάφους, στο οποίο βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των ριζών του.

Η προετοιμασία - καλλιέργεια του χλοοτάπητα πραγματοποιείται σε επιλεγμένες - κατάλληλα διαμορφωμένες φάρμες, κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες και με χρήση ειδικού μηχανολογικού εξοπλισμού με σκοπό την παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντος, το οποίο να χαρακτηρίζεται από ομοιομορφία και αντοχή. Αυτό επιτυγχάνεται με ελεγχόμενη άρδευση και εργασίες από εξειδικευμένο προσωπικό που περιλαμβάνουν τακτική λίπανση, συχνό κούρεμα - αραίωση - αερισμό και ψεκασμούς με ειδικά σκευάσματα για τη μη ανάπτυξη αγρωστωδών, πλατύφυλλων ή ζιζανίων και την αποφυγή εμφάνισης εντομολογικών ή μυκητολογικών προσβολών.

Η εξαγωγή του χλοοτάπητα και προετοιμασία της μεταφοράς του (τύλιγμα συνήθως σε ρολά και τοποθέτηση σε παλέτες) γίνεται με ειδικά μηχανήματα 4 - 6 μήνες μετά τη σπορά του και αφού έχει αναπτυχθεί το ριζικό του σύστημα αρκετά ώστε να έχει αποκτήσει την αναγκαία συνοχή και ανθεκτικότητα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις το προϊόν μεταφέρεται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις ή ακόμα και εξάγεται σε άλλες χώρες. Για τη μείωση του βάρους του και κατ' επέκταση τη μείωση του κόστους μεταφοράς τα τελευταία χρόνια έχουν κατασκευαστεί και χρησιμοποιούνται ειδικά πλυστικά μηχανήματα όπου γίνεται η αφαίρεση του χώματος από τις ρίζες του χλοοτάπητα.

Η εγκατάσταση έτοιμου φυσικού χλοοτάπητα χρησιμοποιείται αντί της σποράς με σπόρους χλοοτάπητα τόσο στην κηποτεχνία όσο και για την κάλυψη αγωνιστικών χώρων (κυρίως σε γήπεδα ποδοσφαίρου, γκολφ και τένις). Στους χώρους τοποθέτησής του ο χλοοτάπητας απλώνεται σαν χαλί και με την απαραίτητη φροντίδα οι ρίζες του μεταφυτευμένου χλοοτάπητα διεισδύουν πολύ γρήγορα στο υποκείμενο έδαφος επιτρέποντας τη συνέχιση της ανάπτυξής του.

Το κόστος τοποθέτησής του είναι υψηλότερο σε σχέση με το κόστος της μεθόδου δημιουργίας του με σπορά αλλά τα πλεονεκτήματά του είναι ιδιαίτερα σημαντικά:

• Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι άμεσο, αφού με την εγκατάσταση αλλάζει εντυπωσιακά το τοπίο και αποφεύγεται η πολύμηνη αναμονή που απαιτείται για την ανάπτυξη του χλοοτάπητα όταν αυτός εγκαθίσταται με σπορά. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, όπου τα χρονικά περιθώρια για την προετοιμασία του χώρου είναι ιδιαίτερα στενά (π.χ. προετοιμασία χώρων εγκαινίων, δεξιώσεων ή γηπέδων για διεξαγωγή αγώνων) ο έτοιμος φυσικός χλοοτάπητας είναι η μόνη λύση

• Το αποτέλεσμα είναι σίγουρο χωρίς ταλαιπωρία ή πιθανή αποτυχία λόγω εντόμων, πουλιών, ασθενειών ή καιρικών συνθηκών (ισχυρών ανέμων, καύσωνα ή ξηρασίας).

• Η εγκατάσταση μπορεί να γίνει όλες τις εποχές του χρόνου ακόμη και όταν η σπορά είναι αδύνατη λόγω καιρικών συνθηκών.

• Μπορεί να γίνει τοποθέτηση ακόμη και σε επιφάνειες όπου η σπορά είναι αδύνατη (π.χ. λόγω κλίσης).

• Εξασφαλίζεται καλύτερη διαχείριση του νερού άρδευσης, καθώς η ποσότητα νερού που απαιτείται για την ανάπτυξη του έτοιμου χλοοτάπητα μετά την εγκατάστασή του είναι μικρότερη από αυτή που απαιτείται για την ανάπτυξή του με σπορά, κάτι που είναι σημαντικό όταν η εγκατάσταση γίνεται σε ελλειμματικές όσον αφορά τα αποθέματα νερού περιοχές.

Προδιαγραφές Έτοιμου Φυσικού Χλοοτάπητα σύμφωνα με την Turfgrass Producers International - T.P.I. ( www.turfgrasssod.org)

• Να είναι γνωστή η ταυτότητα του σπόρου ή του μείγματος σπόρων που χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή του και να αναφέρεται εάν είναι πιστοποιημένος ή όχι.

• Το πάχος της λωρίδας του χλοοτάπητα το φύλλωμά του, δηλαδή το πάχος του χώματος με τις ρίζες να είναι 15 περίπου χιλιοστά.

• Η αντοχή της λωρίδας να είναι τέτοια ώστε να μην χάνει τη συνοχή της, να μη σπάει και να μη σχίζεται όταν αιωρηθεί από τη μία της άκρη.

• Το ύψος του χλοοτάπητα κατά την διάρκεια της παράδοσης θα πρέπει να είναι για τα ψυχρόφιλα είδη 30 - 40 χιλιοστά και για τα θερμόφιλα 13 - 20 χιλιοστά.

• Το "thatch" δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερο από 12,5 χιλιοστά.

• Η υγρασία του χώματος της λωρίδας να είναι ικανοποιητική (σε κατάσταση ρώγου ή και ελαφρά λιγότερη).

• Η εξαγωγή - κοπή να έχει γίνει το τελευταίο 24ωρο πριν την τοποθέτηση και να μην έχει εκτεθεί ο χλοοτάπητας στον ήλιο.

• Η πυκνότητα του χλοοτάπητα να είναι τέτοια ώστε να μην διακρίνεται το χώμα όταν ο χλοοτάπητας είναι κουρεμένος σε ύψος περίπου 40 χιλιοστών.

• Το μέγεθος της λωρίδας κατόπιν συμφωνίας (συνήθως έχει μήκος 0,5 - 2,0 m. και πλάτος 0,4 - 0,5 m)

• Να παρατηρείται παντελής έλλειψη ζιζανίων αγρωστωδών ή πλατύφυλλων.

• Να έχει άριστη φυτο-υγιεινή κατάσταση, χωρίς εντομολογικές ή μυκητολογικές προσβολές.

• Τέλος, το χώμα του υποστρώματος πάνω στο οποίο θα τοποθετηθεί ο χλοοτάπητας θα πρέπει να είναι αμμώδες ώστε να επιτευχθεί άμεση και ισχυρή ριζοβολία μετά την εγκατάστασή του.

Πώς να τοποθετήσετε τον έτοιμο φυσικό χλοοτάπητα
Προετοιμασία εδάφους Η καλή προετοιμασία του εδάφους αποτελεί βασική προϋπόθεση για την υγιή ανάπτυξη του έτοιμου φυσικού χλοοτάπητα μετά την τοποθέτησή του σε αυτό. Ακολουθώντας τις παρακάτω οδηγίες θα μπορέσετε να προετοιμάσετε κατάλληλα το εδαφικό υπόστρωμα και στη συνέχεια να δημιουργήσετε έναν όμορφο χώρο με γκαζόν. Αρχικά, και στην περίπτωση που το έδαφος έχει αγροστώδη πολυετή ζιζάνια, ραντίστε με κατάλληλο σκεύασμα όπως το Ράουνταπ (Roundup). Σε μερικές ημέρες η δραστική ουσία θα έχει διεισδύσει και θα έχει επηρεάσει ολοκληρωτικά τις ρίζες των ζιζανίων με αποτέλεσμα αυτά να ξεραθούν. Εάν τυχόν παρατηρήσετε αναβλάστηση κάποιων από τα ζιζάνια επαναλάβετε το ράντισμα. Στη συνέχεια προσθέστε οργανικό ή χημικό λίπασμα, πλούσιο σε φώσφορο, καθώς και άμμο εάν το έδαφος είναι αργιλικό για να δημιουργήσετε ένα υγιές χώμα. Φρεζάρετε σε βάθος 10 - 15 cm. Η τελική ισοπέδωση - διαμόρφωση του εδάφους θα ήταν προτιμότερο να γίνει με τσουγκράνα έτσι ώστε να αφαιρέσετε τυχόν πέτρες ή χαλίκια. Με τη χρήση μιας παλάμης μεταφέρετε χώμα στις λακκούβες που υπάρχουν. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε μία όσο το δυνατόν ομαλή, επίπεδη και ομοιόμορφη εδαφική επιφάνεια. Μάλιστα θα ήταν επιθυμητή η ελαφριά συμπίεση με κύλινδρο, ιδιαίτερα όταν το χώμα είναι φερτό, ώστε να μην υπάρχουν κενά αέρος μέσα στο εδαφικό υπόστρωμα και για να αποφύγετε πιθανές καθιζήσεις και αλλοιώσεις - ανωμαλίες της επιφάνειας στο μέλλον.
Εγκατάσταση συστήματος άρδευσης Το επόμενο βήμα είναι η εγκατάσταση του συστήματος άρδευσης. Μπορείτε να επιλέξετε μεταξύ ενός συστήματος επιφανειακής άρδευσης με καταιονισμό χάρη στη χρήση εκτοξευτήρων (μπεκ) ή ενός συστήματος υπό - επιφανειακής άρδευσης με χρήση παράλληλων σταλακτηφόρων αγωγών (με απόσταση περίπου 30 cm μεταξύ τους), κατάλληλων για τέτοιου είδους άρδευση (με ενσωματωμένους - in line σταλακτήρες ανά 30 cm περίπου). Στην πρώτη περίπτωση προσέξτε το ύψος των εκτοξευτήρων να είναι περίπου 1 - 2 cm πάνω από την επιφάνεια του χώματος ενώ στη δεύτερη, αφού απλώσετε, τοποθετήσετε στη θέση τους και συνδέσετε στα σημεία που πρέπει τους αγωγούς, καλύψτε τους ελαφριά με λίγο χώμα με τη χρήση τσουγκράνας ώστε να μην μετακινηθούν από τη θέση τους κατά την τοποθέτηση του χλοοτάπητα. Εάν το χώμα είναι στεγνό ποτίστε μερικές ημέρες πριν (ανάλογα και με την εποχή) μέχρι βάθος 15 cm, δοκιμάζοντας μάλιστα έτσι και το σύστημα άρδευσης. Κατά τη διάρκεια ωστόσο της τοποθέτησης το χώμα δεν θα πρέπει να είναι λασπωμένο.
Τοποθέτηση του χλοοτάπητα Αρχίστε να τοποθετείτε τον έτοιμο φυσικό χλοοτάπητα, χωρίς καθυστερήσεις, μόλις τον παραλάβετε. Ξεκινήστε από την πλευρά του χώρου που είναι ευθεία (αν υπάρχει). Εάν η επιφάνεια είναι μεγάλη, χρησιμοποιείστε σπάγκο ώστε να δημιουργήσετε μια νοητή ευθεία πλευρά και απλώστε την πρώτη σειρά του χλοοτάπητα κατά μήκος της. Κατά την τοποθέτηση προσέχετε τα σημεία εφαρμογής της κάθε λωρίδας με τις διπλανές της ώστε να μην μένουν κενά μεταξύ τους και να μην επικαλύπτει η μία την άλλη. Για τα τελειώματα στις άκριες της επιφάνειας διάστρωσης ή για την εφαρμογή γύρω από κορμούς δένδρων, θάμνους, βραχόκηπους κλπ., χρησιμοποιείστε κάποιο αιχμηρό μαχαίρι με δόντια για να κόψετε κατάλληλα τον χλοοτάπητα. Επίσης για τα μικρά κενά που δημιουργούνται χρησιμοποιείστε μικρά κομμάτια χλοοτάπητα που έχετε κόψει έτσι ώστε να εφαρμόζουν ακριβώς σε αυτά.
Αρχική άρδευση Ποτίζετε ελαφριά με ένα λάστιχο κάθε λωρίδα χλοοτάπητα που τοποθετείτε ιδιαίτερα εάν οι θερμοκρασίες είναι υψηλές. Είναι αναγκαίο η υγρασία του χλοοτάπητα να διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα έτσι ώστε να αποτραπεί η αφυδάτωση και η καταστροφή του ευαίσθητου στη φάση αυτή ριζικού συστήματός του. Μάλιστα για μεγαλύτερη προστασία είναι προτιμότερο η τοποθέτηση να γίνεται κατά τις δροσερές ώρες της ημέρας. Μόλις ολοκληρώσετε την τοποθέτηση, διαβρέξτε όλη την επιφάνεια πατήστε τον χλοοτάπητα με έναν κύλινδρο για να επιτύχετε τη μέγιστη δυνατή εφαρμογή με το υποκείμενο έδαφος και την απομάκρυνση του εγκλωβισμένου στα κενά αέρα. Ποτίστε στη συνέχεια με άφθονο νερό μέχρι να πλημυρίσει η επιφάνεια. Τις πρώτες μέρες μετά την εγκατάσταση του χλοοτάπητα διατηρείστε πολύ υψηλή την υγρασία του για να διατηρηθούν οι ρίζες του υγρές και να επεκταθούν γρήγορα στο έδαφος. Εάν χρειαστεί, ποτίστε πολλές φορές την ημέρα ιδιαίτερα σε θερμές περιόδους αποφεύγοντας πάντως τυχόν πλημμυρικά φαινόμενα. Αν παρατηρήσετε τέτοια φαινόμενα μειώστε τη διάρκεια του κύκλου ποτίσματος αυξάνοντας παράλληλα τη συχνότητα των επαναλήψεων έτσι ώστε το νερό να προλαβαίνει να στραγγίζει και η υγρασία του χλοοτάπητα να διατηρείται σε επιθυμητά επίπεδα. Από τα μέσα της δεύτερης εβδομάδας αρχίστε να ποτίζετε κανονικά, ανάλογα, με την θερμοκρασία, τον τύπο του εδάφους κλπ.